Renovatie & isolatie

Zeker de laatste jaren willen mensen energie besparen door hun muren en het dak te vullen met isolatie. Net de plaatsen waar vleermuizen al eens graag komen schuilen en slapen. Het is telkens deze vorm van na-isolatie die vele dieren in problemen brengt en zelfs tot de dood kan leiden. Maar er bestaan echt wel methoden en technieken die ervoor kunnen zorgen dat dit duurzaam en natuurvriendelijk gebeurt.

Vaststellingen

Bij verschillende dierenopvangcentra lopen er meldingen van vleermuizen waarvan de vacht volhangt met plakkerige bolletjes die afkomstig zijn van isolatie. Andere dieren zijn dan weer besmeurd met purschuim. Vaak wordt de fout pas opgemerkt wanneer een geur van kadavers zich in het gebouw begeeft. De bewoners gaan nietsvermoedend op zoek, verplaatsen of verwijderen enkele zaken en ontdekken hun fout.

Na-isoleren

  • kieren dichten
  • luchtspouw volspuiten met korrels
  • lijmstof om de korrels vast te zetten

Een aantal vleermuizen wordt dood gevonden en andere, zeker de zogende moeders zijn er zeer slecht aan toe. Quasi alle dieren zijn besmeurd door de korrels, schuim en lijm en moeten dringend verzorgd worden.

Wetgeving

Eigenlijk is het simpel en zijn alle bij ons voorkomende vleermuizen wettelijk beschermd, en is het doden van deze dieren, maar ook het vernietigen van hun verblijfplaats verboden. Echter maakt de groeiende nood aan isoleren het behoorlijk complex om alles op te volgen.

Er wordt van ieder verwacht dat, wanneer men kan vermoeden dat een activiteit een dergelijk effect kan hebben, deze persoon er alles aan doet wat redelijkerwijs kan verwacht worden om dit te voorkomen.

Is het echter niet mogelijk om alle negatieve effecten te voorkomen, dan kan men op basis van voorgestelde verzachtende maatregelen toch een ontheffing van deze verboden verkrijgen. Dit betekent dan vaak dat men enkel moet voorkomen dat er dieren gewond of dood geraken en dat er alternatieve verblijfplaatsen moeten gecreëerd worden. 

Deze maatregelen al dan niet preventief, zijn zeker werkbaar op de grotere werven, denk hierbij dan aan de renovatie van een schoolgebouw of het isoleren van een woonblok. Bij dit soort werven kan men zich laten adviseren door een ecologisch adviesbureau. Zij onderzoeken op hun beurt de aanwezigheid van beschermde soorten, en geven aan hoe de bouwfirma en alle aannemers hiermee moeten rekening houden. De kosten die binnen dit onderzoek gemaakt worden zijn steeds in een gezonde verhouding met de algemene omvang van deze grotere projecten.

Hoewel de wetgeving hetzelfde is, ziet de praktijk van kleinschalige projecten er anders uit, zoals bij de particulier die zijn eigen woning gaat renoveren of na-isoleren. Zeker wanneer de particulier voor zijn na-isolatieplan gebruikmaakt van een subsidieregeling, overstijgen de kosten van een vleermuisonderzoek vele malen de kosten van de na-isolatiewerkzaamheden. Ook de tijdsspanne staat niet in verhouding: duurt een gedegen vleermuisonderzoek al snel zeven maanden, de eigenlijke werkzaamheden duren vaak minder dan een dag. Daarboven is de regelgeving voor particulieren vaak onduidelijk. Onbekendheid met de Wet natuurbescherming en het feit dat het voor sommige handelingen (bijvoorbeeld het plaatsen van een dakkapel) wel een omgevingsvergunning kan worden verkregen, maar dat daarnaast ook nog steeds de Wet Natuurbescherming van kracht is, maken het er niet makkelijker op.

Soorten

De vleermuizen die enorm lijden onder deze technieken zijn telkens wat we noemen gebouwbewonende vleermuizen. Zij gaan dus vaak wonen in de holle ruimten van en huis en onder het dak. In onze streken zijn het een 10-tal soorten.

gebouwbewonende vleermuizen

  • Gewone dwergvleermuis
  • Ruige dwergvleermuis
  • laatvlieger
  • meervleermuis
  • tweekleurige vleermuis
  • gewone grootoorvleermuis

Behalve deze soorten zien we echter dat deze renovatiemaatregelen toch vaak meerdere diverse soorten in problemen brengt.