Steenuil Lore

Naamsgeving

Wetenschappelijke Naam

Athena Noctua

Deze benaming die volledig zoveel betekent als de Nachtelijke Athene, komt uit het verhaal dat de steenuil las dienaar van de Griekse godin Palleas Athena, elke avond de wereld rondvloog. Hierbij speurde de vogel alles af om dan weer te keren met al het nieuws van de dag, waardoor Athena nog meer de godin van de wijsheid werd. Samen met de godin werd dan ook de steenuil het symbool van de wijsheid.

Steenuil speelbos Lebbeke

Geschiedenis

Grieks

De Wetenschappelijke benaming van de steenuil is Athena noctua, waardoor deze uil dus onlosmakelijk verbonden is met de Griekse godin Athena. Zoals vaak werden goden en godinnen op verschillende wijzen afgebeeld, om uiting te geven aan hun gaven en sterkten. 

De godin Athena had vaak een gestalte dienaar wijsheid aantoonde, namelijk een verschijning als Athena Glaukopis,  de uil-ogige Athena. Hierbij wordt ze niet alleen steeds afgebeeld met haar trouwe dienaar, de steenuil, maar heeft ze ook zoals de naam al aangeeft, twee zeer fel, mooie ronde ogen, gelijkend op diegene van haar dienaar.

Athena was de beschermvrouw van de stad Athene en aangezien de steenuil de heilige beschermeling van de godin is, was de steenuil de bewaker van de burcht van Athene. Deze uil, die een beschermde vogel was, broedde dan ook overvloedig op de Akropolis.

Tevens is Athena ook de godin van de oorlog, waardoor de steenuil de beschermvogel wordt die de Griekse legers vergezelde tijdens veldslagen. Een uil, en dan liefst een steenuil, was een goed voorteken voor de einduitslag tijdens gevechten, maar dan wel quasi enkel en alleen bij de Atheners

De Slag bij Salamis

In 480 voor Christus trokken de Perzen op naar Athene, waarbij Themistokles de stad liet ontruimen en alle bewoners naar het eiland Salamis vertrokken. Nadat Athene geplunderd en platgebrand was vertrokken de Perzen richting Salamis. De Griekse schepen, klein en wendbaar, brachten de Perzische grote schepen makkelijk tot zinken.

De legende wilt natuurlijk dat een steenuiltje naar de schepen van admiraal Themistokles vloog om op de vlaggenmast even uit ter rusten. Voor de Atheners was dat een duidelijk teken dat de oorlogsgodin Athena meevocht, waardoor de motivatie plots erg hoog was en de overwinning niet lang op zich liet wachten.

Romeins

Bij de Romeinen werden uilen algemeen aanzien als een slecht voorteken, zo zou het geroep van een uil de nederlaag aangekondigd hebben van het Romeinse leger op de vlakten aan de Tigris en de Eufraat.

Symboliek

Maan                                  Steenuil       

De Steenuil wordt niet alleen met de nacht en schemering geassocieerd omwille van de leefwijze, maar ook omdat de ogen volgens sommigen deden denken aan de maan.

Wijsheid

 

Oorlog

 

 

 

 

Het aspect van de wijsheid wordt benadrukt door de grote ogen van de uil. Daarenboven is het de enige vogel die je recht aankijkt, strak in je gezicht. Hierdoor krijgt hij iets menselijks. Afbeeldingen op vazen en munten uit het oude Griekenland benadrukken altijd deze grote ogen, en vooral op vazen worden die ogen vaak met een stralenkrans omgeven. De afbeelding op de munten maakt van het steenuiltje ook de beschermer van de handel en de nijverheid van de stad Athene. Van op de kruiszijde van die munten hield hij de economische welvaart van de stad Athene in het oog. De steenuiltjes op de Akropolis stelden het zo goed en vermenigvuldigden zich zo sterk dat de Griekse schrijver Aristofanes