Insecten
Technieken
Mechanisch/manueel
Door aangetaste plantendelen zo snel en zo grondig mogelijk te verwijderen kan men voorkomen dat de insecten andere planten gaan overmeesteren. Is het niet mogelijk dit te doen dan kan men met een waterstraal al veel bladluizen of andere sapzuigers van de planten afspuiten.
Chemisch
Heel veel planten bevatten van nature stoffen (gifstoffen) die een afstotend effect hebben op insecten. De tabaksplant bijvoorbeeld bevat nicotine, een giftig bestandeel dat in een oplossing met water een insectenwerend middel tegen de witte vlieg op tomaten kan zijn.
Preventief
Wanneer planten verscheidene jaren na elkaar aangetast worden door bijvoorbeeld een bladluizenplaag, dan staat deze waarschijnlijk niet ten volle op zijn plaats. De groeiomstandigheden zijn onvoldoende om de plant kracht te geven weerstand te bieden aan predatie. Hier kan men dus beter een andere standplaats zoeken i.p.v. telkens weer te gaan bestrijden.
Bij veel nachtelijke overlast van muggen, dient men op zoek te gaan naar plaatsen waar deze zich kunnen voortplanten. Vermijd iedere vorm van stilstaand water, of in het geval van een vijver, zorg voor een natuurlijk evenwicht door predatie van de muggenlarven.
Een te hoge gift van mestoffen en dan voornamelijk kunstmestoffen gaat ervoor zorgen dat de opschietende plantendelen te zwak van structuur zijn, zodat deze veel vatbaarder zijn voor vraatschade. Geef daarom enkel organische meststoffen en dan wel zo dat deze gedosseerd opgenomen worden. Bij kleinfruit bijvoorbeeld wordt vaak in de winterperiode stalmest gegeven, de meststoffen gaan zich dan binden in de grond zodat wanneer de groei hervat, deze langzaam opgenomen worden. De wortels van de planten beginnen ook vlugger bij lagere temperaturen hun werking te hervatten dan dat de groei hernomen wordt. De planten krijgen dus de tijd om rustig hun bouwstenen op te nemen zonder dat deze direct ten volle energie moeten geven voor de groei of bloei.
Door bepaalde door bladluizen geliefde planten te zaaien of te planten in de buurt van uw siertuin of groenten gaat men ervoor zorgen dat deze enkel de lokplanten gaan aantasten. Men kan bijvoorbeeld Oost-Indische kers zaaien naast uw kruiden zodat de bladluizen geconcentreerd hierop aanwezig gaan zijn. De zuigschade bij deze soort is minimaal verzwakkend zodat u eveneens de bloesems en bladeren van de Oost-Indische kers kan gebruiken. De bloemen van de Oost-Indische kers trekken ook zweefvliegen aan, waarvan de larven zich dan weer voeden met de bladluizen.
Bij vroege teelten in de moestuin kan men gebruik maaken van een tuinbouwgaas. Hierbij zo de mazen te klein om indringers door te laten. Wanneer men wenst te wieden, dan doet men dit best in de voormiddag, aangezien de meeste insecten dan nog inactief zijn.
Percelen die zich bevinden in de schaduw of in de nabijheid van schuilplaatsen zoals hagen of houtwallen lopen meer risico op aantasting. Voorzie uw moestuin dan ook op een open plaats.
Beschadigde groenten zoals een beschadigde prei of een open gebarsten wortel geven meer geurstoffen vrij, waardoor de insecten des te sneller zullen afkomen. Verwijder deze dan ook zo snel mogelijk en voorkom meerdere beschadigingen door breuk of geforceerde groei
Natuurlijk
Een natuurlijke bestrijding van insecten houdt in dat men de predatoren gaat inschakelen om zo de schade te beperken. In biologische tuinbouw gaat men hiervoor dieren zoals lieveheersbeestjes en aaltjes effectief aankopen om de schadelijke insecten op te sporen en zich daarmee te voeden. Deze vorm van bestrijding heeft echter ook nadelen vanwege het inzetten van invasieve predatoren en het negeren van de natuurlijke voedselkringlopen. In de ecologische tuinbouw gaat alles over het aantrekken en beschermen van de eigen autochtone natuurlijke bestrijders. Hierbij gaan we inderdaad ook lieveheersbeestjes gebruiken maar dan wel door ze de mogelijkheid te geven zich te huisvesten in uw tuin i.p.v. ze aan te kopen. De bestaande voedselkringlopen en voedselwebben worden met deze werkwijze niet verstoort of aangetast door de inbreng van andere streekvreemde soorten.
Het aantrekken van natuurlijke predatoren zoals vogels en roofinsceten gaat niet alleen de schade beperken maar ook de biodiversiteit verhogen.
Ecologische sleutel
Wanneer alle voorzorgen zoals een juiste standplaats, snoei en controle in de groei niet geholpen hebben, kan men kiezen voor een bestrijding van insecten. Doe dit steeds met een beperkte impact en onthou zeer goed dat insecten deel uitmaken van een ecologische samenleving en een voedingskringloop. Dit vraagt geduld (natuurlijke vijanden zullen zeker het eerste jaar de bladluizen niet binnen de perken kunnen houden)maar levert u daarna veel tijdswinst op, omdat anderen het werk voor u doen.
Soorten
Rupsen
Rupsen, zoals bijvoorbeeld het gevreesde koolwitje, kunnen op korte tijd de bladeren van uw groenten veranderen in een kantwerk van nerven zonder bladgroen.
technieken
Tuinbouwgaas
Een anti-insectennet, of dat nu de klassieke tuinbouwgaas is of één of andere vliesdoek, is een preventieve oplossing voor het bestrijden van rupsen. Het overspannen van uw groenten zal voorkomen dat de vlinders hun eitjes kunnen afzetten op de bladeren.
Plat drukken
Wanneer preventieve oplossingen ovoldoende doelkrachtig bleken, kan men de gevonden eieren of rupsen platdrukken. Draag hierbij steeds handschoenen zodat het proper werken is, en dit zal er eveneens voor zorgen dat men minder snel zal aarzelen.
Zeepoplossing
We kunnen rupsen ook besproein met een mengsel van water en 5% zwarte zeep. Dit is een alkalische zeep waarbij geen verdere toevoegingen zoals kleurstoffen of parfums aanwezig zijn.
Lokplanten
Vele vlindersoorten hebben specifieke voorkeuren als het gaat om waardplanten. Toch zijn er enkele plantensoorten die door meerdere vlinders verkozen worden om daar hun eitjes aan af te zetten. Oost-Indische kers in uw moestuin zal ervoor zorgen, dat de rupsen zich hier op zal vestiggen, zonder dat uw groenten worden aangevreten, en dit terwijl uzelf nog meer dan voldoende zal kunnen gebruik maken van de lekkere blaadjes en bloempjes van deze plant.