Groenbemesters

Het zaaien van een groenbemester kan zowel direct op korte termijn als indirect als bemesting voor de hoofdteelt het volgend voorjaar aanzien worden. Naar het eind van de zomer toe gaan we dus onze moestuin reeds klaar maken voor het volgende jaar. We gaan hierbij, afhankelijk van het beoogst effect planten gebruiken die geen nood hebben aan een voedingsgift en geen problemen geven vanwege uitzaai het jaar eropvolgend. 
Het gebruik van groenbemesters wordt vaak toegepast in de landbouw, waarbij deze met behulp van subsidies maar wel a.d.h.van een strenge reglementering tot aangespoord worden. De beschikbaarheid van vele soorten en de verpakkingsgrootte in vele tuincentra zorgen er echter voor dat ze nog niet op kleine schaal, bij de hobbytuinder gebruikt worden. Hierbij moet we wel de kanttekening plaatsen dat ook verpakkingen voor bijv. 200m² wel enkele jaren houdbaar zijn, waardoor het de moeite loont deze aan te kopen. Tevens is algemeen gezien de aankoopprijs eerder laag, zodat deze geen bezwaar kan zijn tegenover de vele gunstige effecten.

Kenmerken

Wortelstelsel

Verschillende groenbemesters en dan vooral diegene van de kruisbloemigenfamilie bezitten een diepe penwortel. Deze kan dichtgedrukte bodem open breken, zodat de doorlaatbaarheid verhoogt. Een uitgebreid wortelstels met oppervlakkige vertakkingen gaat een kruimelige en losse structuur van de bodem opleveren. Eveneens gaat men erosie van de bodem en uitvloeiing van voedingstoffen tegen gaan daar het inzaaien van deze soorten. De grasgroenbemesters wortelen ook zeer diep (60 tot 70cm) en dat met een uitgebreid homogeen wortelstelsel. Dit zorgt ervoor dat zij en dan vooral raaigrassen zowel kunnen ingezet worden op hellingen als op dichtgeslempte gronden. Een dikke penwortel zoals bij vlinderbloemigen gaat dan weer de bodem openbreken zodat zware gronden luchtig en los gemaakt worden
Algemeen gezien gaan alle wortels na de vorst en de daaropvolgende vertering de doorlaatbaarheid en de aanvoer van water en zuurstof verhogen. 

Wortelknollen

Van sommige groenbemesters zoals de vlinderbloemigen is bekend dat ze knolletjes op hun wortels hebben, waardoor ze stikstof uit de lucht fixeren.

Soorten

Afhankelijk van de benodigde functie of voordeel kunnen we kiezen uit een ruim aanbod van groenbemesters. Hierbij moeten we ook vaststellen dat geen enkele soort maar over één voordeel beschikt, maar vaak verschillende combineert. Indien nodig kunnen we ook soorten samenvoegen zodat het arsenaal aan gunstige werkingen alleen maar verhoogt wordt. Denk hierbij echter niet alleen aan uw eigen profijt zodat u geen onkruid moet verwijderen of meststoffen gaat toeddienen, maar hou ook rekening met de andere tuinbewoners en de vitaliteit van de bodem.

Kruisbloemige groenbemesters

Hierbij worden de meeste als stoppelgewas geteeld, maar vaak worden ze ook toegepast als tussengewas of hoofdteelt. Bij hoofdteelt is het vaak het geval dat ze een braakliggend stuk dienen te begroeien zodat dit rijker aan organische stof wordt. Met hun diepe penwortel breken ze de grond open, maar op slempgevoelige gronden worden ze beter niet verbouwd. Ze hebben in vele gevallen een erg snelle begingroei, waarbij een stikstofbemesting soms noodzakelijk blijkt. Onder de kruisbloemige groenbemesters vinden we zowel Gele als Bruine Mosterd maar ook Bladrammenas.

Grasgroenbemesters

Deze zijn de een van de weinige groenbemesters die we kunnen verbouwen op een helling of op slempgevoelige bodems. Hun homogene beworteling (60-70cm. diep) kan in deze gevallen een groot voordeel bieden. Raaigrassen zelfs beschikken over een nog diepere beworteling dan de andere grassoorten. Vanwege hun winterhardheid worden deze groenbemesters wel bijna enkel gebruikt om in het voorjaar als voeding voor het vee te dienen. De noodzaak om een stikstofbemesting te geven zorgt er eveneens voor dat deze soorten niet voor iedere tuinder de beste mogelijkheden biedt. Zowat alle raaigrassoorten komen als groenbemster in aanmerking, maar ook andere soorten grassen zoals snijrogge.

Vlinderbloemigen

Deze groenbemesters hebben een penwortel waardoor zij als een van de weinige groenbemsters in staat zijn om zware gronden open te breken, en de doorlaatbaarheid te verhogen. Ze bevatten wortelknobbeltjes waardoor ze stikstof uit de lucht fixeren. De extra opbrengst hiervan is sterk afhankelijk van de soort en het tijdstip. Wikke en vooral de klaversoorten zijn de meest voorkomende groenbemesters onder de vlinderbloemigen.

Overige soorten

Andere soorten groenbemesters kunnen dan weer niet onderveeld worden bij de voorgaande plantensoorten, doch hebben ook zij een belangrijke functie die veel toepassingen biedt in de tuinbouw. Sommige soorten zoals Facelia hebben een goede bodembedekking maar zijn voorl bij imkers geliefd vanwege hun nectarproductie in het najaar. 

Functies

  • op peil houden van het humusgehalte
  • houdt voedingstoffen vast (vanggewas)
  • hoge bodembedekking door snelle ontwikkeling
  • structuurverbeterend
  • kunnen soms aaltjes bestrijden
  • bepaalde soorten zijn goede nectarleveranciers
  • algemene verhoging van de biodiversiteit
  • voeding voor gedomiceerde dieren

Wikke

Wikke (Vicia) is een vlinderbloemige groenbemester wat betekent dat deze stikstof gaat fixeren zodat dit voor de hoofdteelt beschikbaar is. Het beschikt over een sterk ontwikkelde penwortel, wat dan weer bijdraagt tot een kruimelige structuur van de bodem. Wikke vraagt een voldoende vochtige grond die echter wel neutraal is in zijn zuurtegraad.

 Fiche

Naam : Vicia
Familie: Leguminosae
Onderfamilie : Papilionoideae

Zaaitijdstip : juli tot half augustus
Zaaihoeveelheid : 100-125 kg/ha
Vorstgevoeligheid : goed

Functies

Humus

 
 
 

 

Jaarlijks wordt er ongeveer 1,5 tot 2% (+- 2000kg./ha) van de aanwezige humus in de bodem afgebroken. Deze is echter bepalend voor de bodemvruchtbaarheid en de structuur van de bodem. Resterende plantendelen na de oogst kunnen het verlies niet compenseren, maar een groenbemesterkan dit echter op korte tijd weer aanvullen.  

Voordelen

  • positieve invloed op fysische eigenschappen
  • verhoogt bewerkbaarheid van de bodem
  • verhoogt mobiliteit van de voedingselementen

Bodembedekking

Door een snelle ontwikkeling onderdrukken vele groenbemesters de ontkieming van onkruiden. Door de bladbezetting gaat de bodem ook minder snel dichtslaan bij regen en verhoogt zijn bufferwaarde bij temperetuursverschillen. Een goede opstand gaat de voedingstoffen beter vasthouden, en zal, vooral dan in de natte wintermaanden erosie drastisch verminderen.

Voordelen

  • beschermt tegen verslemping
  • onderdrukt onkruiden
  • vermindert erosie