Kerstboom

Geschiedenis

Germanen

De Germanen geloofden behalve in boomgeesten, ook in boze geesten. Ze hadden de traditie om met midwinter groene takken in huis te hangen om de boze geesten te verjagen. Het was als het ware een gewoonte om de donkere dagen op te vrolijken door het huis te versieren met groene en geurende takken.  

Egypte

Op afbeeldingen van de jaren 1400 voor Christus zien we de Egyptische godin Noet onder een kerstboom staan, waarbij ze gaven uitdeelt aan de minderbedeelden.

Symboliek

  • verbindingspunt tussen hemel en aarde
  • woonplaats boomgeesten
  • verjaging boze geesten

Religie

Christendom

Het spreekt voor zich dat de kerstboom het symbool van uitstek is bij het christendom. Behalve dat de kerstboom een adaptatie is van gebruiken bij de natuurgeloven hebben de christenen er ook een eigen betekenis aangegeven. 

Bomen

Eik

We kunnen en moeten er van uitgaan dat de verering van de kerstboom overgenomen is van de oude bomencultus. Wanneer we daar dan gaan kijken welke boom het meest aanbeden werd, dan komen we steevast uit bij de eik. Tijdens de kerstening van de Germanen is gepoogd dit alles weg te vegen, maar de echte boomverering is steeds gebleven. Er is getracht om alle elementen een eerder christelijke betekenis te geven, maar de echte rituelen zijn steeds gebleven.  

Spar

De spar viel goed in de smaak bij de gelovigen door zijn driehoekige vorm, die dan weer verwijst naar de Heilige Drie-eenheid, namelijk de zoon, de vader en de Heilige Geest. Hierbij is het dan vooral de laatste die ook bij onze voorouders tot de verbeelding spreekt. De aanwezigheid van een heilige geest gaf hun ook een manier om eerbied te getuigen tegenover de boomgeesten. Het is aan deze boomgeesten dat men offers bracht om zo de terugkeer van de lente te vragen. het was dus geeneens een probleem om plots een spar binnenshuis te brengen i.p.v. eikentakken. Des te meer doordat een spar ook in de wintergroen blijft, kon men de geesten wat extra aanbidden.  

Wanneer de bomen begonnen te verliezen geloofden de mensen vroeger namelijk dat de boomgeesten de boom verlaten hadden. Om de terugkeer van de boomgeesten aan te moedigen, werden de takken versierd met stoffen en gekleurde stenen. 

Wanneer de eik dus plots vervangen werd door de spar bleek al deze moeite en decoratie niet langer nodig, want de boomgeesten hadden de boom nooit verlaten, zijn takken waren nog altijd groen.
De spar werd dus aanzien als de goddelijke overmacht, hij bezat de krachten van de natuur, zelfs meer dan dat.

Den

In eerste instantie gaf de kerk aan dat de den de boom van van kennis van goed en kwaad is.